Joseph Smith Fletcher (1863-1935) – jeden z najpłodniejszych angielskich autorów kryminałów
Wśród autorów o największej liczbie napisanych powieści kryminalnych, wyróżnia się Joseph Smith Fletcher. Nie dorównał on co prawda w liczbie powieści kryminalnych Edgarowi Wallace’owi (Fletcher napisał tylko ok. 100…), ale trzymał też równiejszy poziom swoich książek. Czasami Fletcher bywa zaliczany do twórców złotej ery kryminału – czyli kryminałów anglojęzycznych pisanych według ścisłych reguł (zob. artykuł van Dine na ten temat). Był jednak on jakby prekursorem tych czasów, pewnym pomostem pomiędzy Conan-Doyle’m i jego Sherlockiem Holmesem a Agathą Christie i innymi twórcami lat 20. i 30. XX w., jak G. K. Chersterton. Część jego kryminałów nie spełnia surowych norm narzuconych przez van Dine’a i jemu podobnych. Wprowadzane są wątki romansowe oraz dodatkowe postaci w trakcie rozwijającej się akcji. Właśnie mnogość osób pojawiających się w kryminałach Fletchera jest obok częstego sięgania do spraw z przeszłości i jest jego powieściową wizytówką. Dzięki temu kryminały te nie zestarzały się chyba aż tak bardzo i całkiem przypominają współczesne powieści, czy chociażby brytyjski serial Morderstwa w Midsomer.
Joseph Smith Fletcher (7 lutego 1863 – 30 stycznia 1935) był angielskim dziennikarzem i autorem. Napisał ponad 230 książek na różne tematy, tworzył zarówno beletrystykę, jak i literaturę faktu. Należy również do najbardziej płodnych angielskich pisarzy kryminałów.
W wieku 20 lat Fletcher rozpoczął pracę w dziennikarstwie, jako redaktor w Londynie. Następnie wrócił do rodzinnego Yorkshire, gdzie pracował najpierw w Leeds Mercury pod pseudonimem A Son of the Soil, a następnie jako specjalny korespondent Yorkshire Post relacjonując koronację Edwarda VII w 1902 r.
Pierwsze opublikowane książki Fletchera były zbiorami poezji. Następnie napisał liczne dzieła z zakresu fikcji historycznej i historii, z których wiele dotyczyło Yorkshire, dzięki czemu stał się członkiem Królewskiego Towarzystwa Historycznego.
Michael Sadleir stwierdził, że powieść historyczna Fletchera When Charles I Was King (1892) była jego najlepszym dziełem. Fletcher napisał kilka powieści o życiu wiejskim naśladując Richarda Jefferiesa, pierwsza z nich to The Wonderful Wapentake (1894).
W 1914 roku Fletcher stworzył swoją pierwszą powieść detektywistyczną, a następnie jeszcze ponad sto innych, w wielu z nich występuje prywatny detektyw Ronald Camberwell (m.in. w Morderstwie we Wrides Park).
Fletcher bywa czasami błędnie określany jako autor „Złotej Ery Kryminału”, ale w rzeczywistości był on prawie współczesny Conan-Doyle’owi. Większość jego kryminałów znacznie wyprzedza tę epokę, a nawet te nieliczne, które zostały opublikowane w jej ramach, nie odpowiadają zamkniętej formie i ścisłym regułom wyznawanym, jeśli nie bezwzględnie przestrzeganym, przez pisarzy „Złotej Ery”.
Tytuły tłumaczone i wydane w języku polskim:
- Kobieta o dwóch nazwiskach (Rayner-Slade amalgamation, 1917, polskie wydanie 1930, 2015 LTW)
- Morderstwo w Middle Temple (The Murder at Middle Temple, 1919 pierwsze polskie wydanie 2022)
- Brylant śmierci (Orange-yellow diamond, 1920 kilka polskich wydań od 1930, ostatnie LTW)
- Tajemnica dworu Markenmore (Markenmore mystery, 1921, polskie wydanie 1930, 2015 LTW)
- Tajemnica morderstwa w Raju (The Paradise Mystery or Wrychester Paradise, 1921, pierwsze polskie wydanie 2022)
- Morderstwo w Wrides Park (Murder at Wrides Park, 1931, nasze wydanie z 2019 r.)
- Jedyny świadek znika (Murder of the only witness, 1933; polskie wydanie 1934 i 2017 LTW)
- Śmierć Mazaroffa (Mazaroff murder, polskie wydanie 1935)
- Morderstwo w młynie (The Mill House Murder, 1937, pierwsze polskie wydanie 2024). Jest to ostatnia powieść J. S. Fletchera, której już nie dokończył. Zakończenie napisał krytyk literacki, miłośnik kryminałów Fletchera kryjący się się pod pseudonimem Torquemada. Właściwie trudno znaleźć miejsce, w którym kończy się Fletcher, a zaczyna Toquemada – tak dobrze dokończona jest ta powieść. Według opinii serwisu Goodreads jest to jedna z lepszych powieści autora.
Szczególnie warty uwagi jest tytuł Morderstwo w Middle Temple, należący do przełomowych angielskich kryminałów i oceniany jako jeden z najlepszych utworów Fletchera.
